Saturday, July 19, 2008

Pharao Ptolemæus V Epiphanes, een toffe peer

Garrison Keillor herinnert ons eraan dat (ongeveer) vandaag in 1799 de steen van Rosetta werd ontdekt.

Op de steen staat een verbazingwekkend vervelend decreet, waarvan de strekking ongeveer zoiets is:
Ik, Ptolemæus V Epiphanes, ben een toffe peer!
De waarde van dit artefact is dan ook niet zozeer inhoudelijk. Omdat Ptollie vond dat iedereen moest weten dat hij a-ok was, stond de tekst in het Egyptisch én het Grieks op de steen, en was de Egyptische versie zowel in hiëroglyphen als in het demotische schrift gekerfd.

Waardoor Jean-François Champollion als eerste een geïnformeerde gooi kon doen naar het vertalen van al die oh-zo-mysterieuze vogeltjes en mannetjes.

Dit is waardevol in zichzelf, uiteraard, maar toch vooral ook om de onvermijdelijke onttovering van 'Oude Egyptenaren' die mogelijk wordt door te kunnen lezen wat ze nou eigenlijk te zeggen hadden. En wat ze schreven waren toch vooral literaire HEMA-kuiven in de trant van het onderhavige decreet. Mystieke onthullingen over het gezonken continent Mu zijn helaas few and far between.

Niet dat dat hele volksstammen ervan weerhoudt in het Land van de Nijl het geheim van schone kernenergie, wereldvrede en het ultieme medicijn tegen acne te zoeken. (Deze luitjes bijvoorbeeld.)

Wat op zich dan ook wel weer een mooie traditie is. De jonge 'Oude Egyptenaren', zoals vriend Ptolemæus en zijn incestueuze famylje, waren al redelijk overtuigd van hun eigen geheimzinnigheid, en vanaf het moment dat die goeje ouwe Romeinen massaal de doldwaze godin Isis gingen aanbidden is díe meme nooit meer helemaal weggegaan. Entrat Athanasius Kircher.

Ik vraag me wel af of indertijd, toen de Ptolemæën hun eigen loftrompet tuitten, er Egyptenaren waren die bezwaar maakten tegen dit soort meertalige overheidscommunicatie. Heden ten dage is dat toch voor veel mensen een groot probleem.

Maar ja, wij zijn natuurlijk ook véél beschaafder inmiddels.