Geen schaamte, geen excuses

Dit is iets waar ik mezelf vaak aan moet herinneren.

In het Boeddhisme hebben we het over ‘storende emoties’ of misschien eerlijker vertaald: geest-gif, mind poisons. Gehechtheid, woede, verwarring, trots, jaloezie en al hun synoniemen. De Boeddha heeft ons methoden geleerd om met emoties om te gaan. Je zou misschien zelfs kunnen zeggen dat alles wat Shakyamuni deed was laten zien wát mind poisons zijn en wát je d’r mee kunt doen.

Maar: we zijn er niet aan gewend om te denken dat wat we voelen veranderlijk is. We denken Dit is wat ik voel, en daarmee basta. Als we Boeddha’s dharma met onze gewone, zelf-koesterende houding benaderen (en we kunnen natuurlijk niet anders, in eerste instantie), dan is de kans groot dat we dingen gaan voelen over wat we voelen in plaats van dat we dingen doen met wat we voelen.

Ik ben boos, máár dat zou niet moeten, want alle wezens hebben boeddhanatuur. Ik ben gehecht, máár dat zou niet moeten, want alles is vergankelijk. Ik ben verdrietig, máár, máár, máár.

Dit is niet wat de dharma beoogt. De Boeddha was geen handelsreiziger in nieuwe redenen.

Als we met onze geest werken, beginnen we met accepteren dat ie is wat ie is. Ben je boos, dan ben je boos. Ben je verdrietig, dan ben je verdrietig. Je kan de dharma alleen beoefenen als je 100% accepteert wat je leven hier en nu is. Dat is waar je mee werkt, ongeacht met welke methoden je dat doet. Een dharma-beoefenaar hoeft zich nooit te schamen of verontschuldigen voor wat ze voelt.

De dharma kan heel ontmoedigend klinken. De boodschap is vaak niet anders dat het enige wat tussen jou en je geluk in staat... jij bent. Maar, als je goed kijkt is dat wat dat zo grauw en grimmig laat klinken niet inherent aan Boeddha’s leer, maar mijn eigen, aangeboren neiging alles zo inflexibel mogelijk op mezelf te betrekken.

Alles wat Boeddha doet -het enige wat Boeddha doet- is ons er keer op keer op wijzen dat dat niet hoeft.

We denken ik ben wat ik ben, maar al in de eerste minuut dat we rustig, zonder heen-en-weer te rennen, rechtop zitten en adem halen blijkt dat alles voortdurend, onophoudelijk in beweging is. Al zou je het willen dan zou je nog niks kunnen vinden waar je grip op hebt. Ik hoeft me niet rot te voelen over dat ik verdrietig ben, vast te houden aan mijn gehechtheid, mijn boosheid van de hand te wijzen of piekeren over mijn verwarring.

Ik voel wat ik voel en dan komt, helemaal vanzelf, het volgende moment.