Wednesday, December 1, 2010

Fryske wurden foar klaai


De Friese Wikipedia smûkte vandaag de voorpagina op met een prachtig feit in de rubriek Wisten jo dat...
... de Eskimo's mear as 100 wurden foar snie hawwe? Dat grutte oantal komt benammen trochdat Eskimo's foar alle ferskiningsfoarmen fan snie in apart wurd kenne.
Dan vergeten ze mooi dat het Fries met zeker 20 woorden voor klei minstens net zo bijzonder is!

Blarje: grijze tot dofrode klei die onder je laars zit en nog niet is opgedroogd
Snûrklaai: vochtig mengsel van klei en organisch materiaal aan de rand van een plas, als deze plas zich op een erf bevindt. Dezelfde klei elders heet útselse snûrklaai
Hoarje: bevroren klei
Spysel: zoute, buitendijkse klei, vrij van zichtbaar plantaardig materiaal
Leaffrousklaai: klei in je voortuin die te hard is om om te spitten (oorspronkelijk was het klei die zo hard was dat het bepaalde hoe diep je een graf kon delven, vanwaar de uitdrukking: die het syn kont yn'e leaffrousklaai)
Boalserder dobbe: zanderige klei die de omgeving van Bolsward kenmerkt
Klink (ook Rypster klink): verzamelterm voor verschillende varianten bruine klei aan de oppervlakte
Flongrûn: slappe klei, waar je hoogstens schapen op kunt houden
Klaai: klei
Polleklaai: afwijkende klei in een poot- of voetafdruk (een vrouw die haar echtgenoot met reden verdenkt van vreemdgaan rûkt de polleklaai)
Ljop: zeer natte, dunne klei, bv in een plas op een pad waar veel verkeer is
Piebe's ekstrastiive klaai: zware, rijk geurende en zeer vruchtbare klei, ontdekt door Wytse Piebesma in 1966
Laachjesklaai: sterk gestratificeerde klei
Merch: klei die in iets anders zit, bv het profiel van je schoen
Griene dobbe: groene klei, tegenwoordig meestal kunstmatig groen gemaakt door een van de vele commerciële Dobbefarvers in de omgeving van Heechterp
Klaailjurksjes: fragmenten droge klei die worden opgeworpen door een voertuig, bv een trekker
Holle dobbe: zeer luchtige klei, met een lenteachtige nasmaak
Briedklaai: klei die op de poten van kippen wordt aangebracht als ze van leg af zijn
Plaatsjesklaai: brokken klei die toevallig ergens op lijken, bv Richard Milhous Nixon of een yeti
Dolp: klei aan je broekspijpen (onder de knie)
Âlde stroft: klei aan je broekspijpen (boven de knie) of per ongeluk op brood

(image credit: cc Wikimedia Commons)

4 comments:

  1. Ter info: het reactieformulier doet het weer.

    ReplyDelete
  2. Yess! Kan ik eindelijk mijn ROFLMAO kwijt! Dit is zonder verdere overdrijving de beste post in maanden.

    Wonderlijk dat dit soort dingen maar in heel specifieke talen kunnen. In, zeg, het Latijn zou het totaal niet werken, qua spot-on gevoelswaarde.

    ReplyDelete
  3. hihihi :)

    (en het formulier doet het beterdan in maanden: in 1 keer ipv 2 keer leesbaar!)

    ReplyDelete
  4. Koe wol minder.

    ReplyDelete