Thursday, November 20, 2008

De slecht verlichte badkamer van de geest

In de klassieke parabel loopt een man slaapdronken zijn slecht verlichte badkamer binnen en schrikt zich een hartverzakking. Daar! Onder de wastafel! Peeuw! Een slang!

Bel Steve Irwin!

OK, als alle paniek een beetje ingeklonken is, blijkt het serpent natuurlijk gewoon een stuk touw te zijn. Niks aan de hand.

En, wat hebben we geleerd, spelende mevrouw? Dat we vaak alleen problemen hebben omdat we dingen zien die er niet zijn. Dingen die we zelf verzonnen hebben. Niet dat we zulks met opzet doen, trouwens. Het gaat vanzelf. Het is hoe onze geest werkt.

Wat de dharma betreft omvat en doordringt dit effect ál onze ervaring. Onwetendheid noemen we dat, hoewel on-gewaarzijn misschien een betere vertaling zou zijn.

Nou zijn er weinig dingen die mij zo lauw om de huig slaan als het hele boeddhisme-is-eigenlijk-wetenschap discours waar iedereen zo dol op lijkt te zijn, maar ik wil u toch graag even voorstellen aan ongewaarzijns toffe psychologische zusje Pareidolie*, hartsvriendin van alle spokenjagers, ufologen en Mariazieners wereldwijd.

Pareidolie, dit is de lezer. Lezer, dit is Pareidolie:

Kijkt u nog eens goed naar die spectrale baardmans die daar zo ontlichaamd tussen die meneer en die mevrouw in hangt... Juist, een klein meisje met een fetching zonnehoedje.

Het grappige is dat, hoewel we denken nu te zien wat er écht is, dit eigenlijk ook weer een pareidolie is. Het meisje zit immers ook niet echt-echt in de foto: Dit soort foto's zijn alleen maar ophopingen van verschillende zilverzouten in een laagje gelatine die, welbeschouwd, echt he-le-maal niet op een kind lijken.

En in het onderhavige geval ziet u zelfs alleen wat glimmende pixels die niet echt op een foto lijken, die niet echt op een kind lijkt, dat niet echt op een harige bakkes lijkt.

Is het niet wonderbaarlijk dat er maar zo weinig wonderen hoeven zijn?


*) Wikipedia licht toe: "Pareidolie of pareidolia is een psychologisch verschijnsel, een vorm van illusie waarbij iemand een zodanige interpretatie van onduidelijke of willekeurige waarnemingen heeft, dat hij hierin herkenbare dingen meent waar te nemen. De naam is afkomstig van het Griekse para (naast) en eidolon (beeld)."
(Via Forgetomori)

1 comment:

  1. De foto linkt naar een pagina waar over een vergelijkbare foto is te lezen: "Of course, that doesn’t prove beyond a doubt that that couldn’t be poor tormented Jane Churm’s spirit."
    Maar de auteur gelooft niet in geestverschijningen. Onzin. De foto is een samengesteld en die samenstelling nemen wij waar. Net als al het andere dat wij waarnmen. Baardmans bestaat in die foto niet minder dan wat dan ook daarbuiten.

    Het zijn vooral de hardnekkig ongelovigen die per se willen dat er een 'verklaring' is. Een verklaring die 'wegverklaart'. Het is angst. Jezus mag niet bestaan, dat kan niet. Dat is goed te begrijpen, want als Jezus bestaat, ben ik in het hiernamaals goed de sjaak. Maar het kan wel. Hoe anders bestaan wonderen dan in de schaduwen van ons bewustzijn, in vermoedens en flitsen van onbespied gewaarzijn?
    Zag Mozes God niet in een brandende braamstruik? Had Mozes dan geen zonnesteek? Goed mogelijk. En brandde die braamstruik dan niet? Natuurlijk wel. En God was er ook.

    Beweren dat het ene wordt uitgesloten door het ander is als zeggen dat mensen niet kunnen vliegen omdat ze vliegen in vliegtuigen. Ja, en?

    ReplyDelete